Nhân trần là một loại dược liệu thường được sử dụng trong y học dân gian để điều trị vàng da liên quan đến các bệnh lý đường mật. Có ít nhất ba loại cây khác nhau mang tên Nhân trần, vì vậy cần thận trọng khi sử dụng. Bài viết này sẽ giới thiệu về cây Nhân trần Việt Nam và cây Nhân trần bồ bồ, cả hai đều thuộc họ hoa mõm chó (Scrophulariaceae).
Hết hàng
Hotline - Zalo tư vấn, đặt hàng: 0393.614.478
1.Tổng quan về cây Nhân trần
Tên gọi và danh pháp
- Tên tiếng Việt: Cây Nhân trần.
- Tên gọi khác: Chè cát, Chè nội, Hoắc hương núi.
- Tên khoa học:
- Nhân trần Việt Nam: Adenosma caeruleum R. Br, thuộc họ hoa mõm chó (Scrophulariaceae).
- Nhân trần bồ bồ: Adenosma capitatum Benth., thuộc họ hoa mõm chó (Scrophulariaceae).
Đặc điểm tự nhiên
- Nhân trần Việt Nam: Được gọi là Nhân trần cái ở các tỉnh phía Bắc như Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Bắc Giang, Bắc Ninh để phân biệt với Nhân trần bồ bồ (Nhân trần đực). Người dân ở Nghệ An, Hà Tĩnh thường gọi nhầm là Hoắc hương núi.
- Cây cỏ hoang, thân tròn cao khoảng 0,3 – 1 m, màu tím, có lông trắng mịn.
- Lá hình trứng, mọc đối, dài 3 – 8 cm, rộng 1 – 3,5 cm, mép có răng cưa to, nhiều lông mịn, có gân lá chạy dọc.
- Hoa mọc đơn hoặc thành chùm, quả hình trứng với nhiều hạt nhỏ.
- Khi vò thân và lá có mùi thơm.
- Nhân trần bồ bồ: Còn gọi là Nhân trần đực ở miền Nam. Lưu ý, miền Nam còn có cây Nhân trần tía (Nhân trần cái miền Nam), không phải là Nhân trần Việt Nam.
- Cây cỏ, dài 15 – 70 cm, thân mọc nhẵn hoặc có ít lông, cành chia ra từ gốc, lá mọc đối.
- Lá hình mác, đầu nhọn, hoa tạo thành cụm hoa hình cầu.
Phân bố, thu hái và chế biến
- Phân bố: Cây phân bố rộng khắp trung du miền núi phía Bắc, chủ yếu ở các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh, Phú Thọ, Vĩnh Phúc.
- Thu hái: Cây ra hoa vào mùa hè, thời điểm thích hợp để thu hái. Sau khi hái cả cây và hoa, có thể phơi hay sấy khô, buộc thành bó gồm cả cây và hoa.
Bộ phận sử dụng
- Nhân trần Việt Nam: Sử dụng thân, cành mang lá và hoa.
- Nhân trần bồ bồ: Sử dụng cành mang lá và hoa.
Thành phần hóa học
- Nhân trần Việt Nam: Chứa tinh dầu có mùi cineol, saponin tritecpenic, flavonozit, axit nhân thơm, và cumarin. Tinh dầu có thành phần khác so với tinh dầu của Bồ bồ.
- Nhân trần bồ bồ: Chứa saponin, glucozit, và tinh dầu Bồ bồ.
2.Tác dụng của Nhân trần
Theo y học cổ truyền
Trong Đông y, Nhân trần được biết đến với vị đắng, tính bình, hơi hàn, quy vào kinh bàng quang. Các tác dụng chính bao gồm:
- Thanh nhiệt: Làm mát cơ thể, giải nhiệt.
- Trị thấp: Dùng để chữa các chứng nóng trong người, vàng da, và khó tiểu.
- Hỗ trợ phụ nữ sau sinh: Giúp ăn ngon và phục hồi sức khỏe.
- Chữa sốt: Điều trị sốt, đổ mồ hôi, vàng da và bệnh gan.
Theo y học hiện đại
- Bồ bồ:
- Kích thích tiết mật: Tăng cường tiết mật, chống viêm và kháng khuẩn. Tác dụng tăng tiết mật xuất hiện ở cao cồn và tinh dầu, trong khi khả năng chống viêm và kháng khuẩn có trong dịch chiết bằng cồn và nước.
- Giảm tiết dịch vị: Giúp giảm loét dạ dày và giảm pH của dịch vị.
- Nhân trần:
- Tăng tiết mật: Mặc dù tác dụng này yếu hơn so với Bồ bồ.
- Chống viêm và kháng khuẩn: Có khả năng chống viêm và kháng khuẩn, nhưng không có tác dụng giảm tiết dịch vị.
Nhân trần là một dược liệu quý giá, có nhiều ứng dụng trong cả y học cổ truyền và hiện đại, hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác nhau.
Hết hàng
3.Bài thuốc trị vàng da và thanh nhiệt
Trị sốt vàng da
Chuẩn bị:
- Nhân trần Việt Nam hoặc Bồ bồ: 24g
- Chi tử (Dành dành): 12g
- Đại hoàng: 4g
Cách làm: Đun sôi các nguyên liệu trong 800ml nước, giảm xuống còn 250ml, sau đó chia uống 3 lần trong ngày.
Thanh nhiệt lợi thấp
Chuẩn bị:
- Nhân trần: 300g
- Sinh địa hoàng: 60g
- Trà: 30g
Cách làm: Mỗi ngày lấy 30g hỗn hợp, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 10 – 15 phút có thể dùng được, uống thay trà trong suốt cả ngày
Có ít nhất ba loại cây được gọi là Nhân trần nhưng chúng thuộc các họ cây khác nhau và có các đặc điểm riêng biệt: Nhân trần Việt Nam (họ hoa mõm chó Scrophulariaceae), Nhân trần bồ bồ (hay còn gọi là Bồ bồ, cũng thuộc họ hoa mõm chó Scrophulariaceae), và Nhân trần Trung Quốc (thuộc họ Cúc Asteraceae) không có mặt ở Việt Nam.
Nhân trần là một loại gia vị phổ biến được sử dụng ở nhiều nơi. Mặc dù có nguồn gốc từ thiên nhiên, nhưng Nhân trần cũng có các chỉ định, chống chỉ định và tác dụng phụ. Đề nghị bạn đọc và người thân không tự ý sử dụng hoặc tuân theo bài thuốc kinh nghiệm một cách mù quáng. Hãy tìm đến bác sĩ để được tư vấn và hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của mình. Xin vui lòng chia sẻ bài viết nếu bạn thấy nó hữu ích. Chúng tôi rất mong nhận được phản hồi và sự quan tâm từ các bạn đọc về các bài viết khác.
Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ về tác dụng của cây nhân trần. Để đạt được kết quả điều trị tốt nhất, quan trọng là bạn phải nắm vững thông tin và phương pháp sử dụng. Trong một số trường hợp, việc sử dụng cây nhân trần để điều trị có thể mang lại những tác động tiêu cực cho sức khỏe nếu không được thực hiện đúng cách. Do đó, việc tìm kiếm ý kiến từ các chuyên gia, bác sĩ Đông y trước khi bắt đầu sử dụng là rất quan trọng.
Tâm Đường là đơn vị uy tín cung cấp dược liệu sạch, an toàn cho người sử dụng. Sản phẩm của chúng tôi mang đến là sản phẩm của Việt Nam có nguồn gốc tự nhiên, được thu hái ở các vùng dược liệu sạch và an toàn, đảm bảo đúng chủng loại, mang lại hiệu quả tuyệt đối cho người dùng. Khách hàng thân thiết với chúng tôi cũng đã quen thuộc với Dược liệu Tâm Đường qua rất nhiều sản phẩm dược liệu khác nhau. Với 3 cam kết tới khách hàng, sản phẩm đến tay quý khách đạt chất lượng không hư hỏng, ẩm mốc; đúng mẫu mã, loại cây thuốc như quý khách đặt hàng; sản phẩm đóng gói không bị bong tróc, bị xé rách khi vận chuyển. Khách hàng có thể yên tâm khi đặt mua hàng tại Tâm Đường.
Bạn có thể mua sản phẩm ở đâu?
Hết hàng
Chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm đảm bảo, tư vấn hoàn toàn miễn phí. Nhân viên chăm sóc khách hàng của chúng tôi rất hân hạnh được phục vụ quý khách.
Chính sách bán hàng tại Dược Liệu Tâm Đường